Trong thị trường nhựa hiện nay, Trung Quốc hiện là thị trường sản xuất nhựa lớn nhất thế giới trên cả hai mảng nguyên liệu, sản phẩm nhựa. Tốc độ tăng trưởng luôn có xu hướng tăng do nhu cầu ngày càng cao của các doanh nghiệp lớn về ô tô, công nghệ điện tử và bao bì thực phẩm. Đây là những ngành có sản lượng tiêu thụ nhựa cao. Đáng ngạc nhiên là dù Trung Quốc tuy là thị trường sản xuất nhựa lớn nhất thế giới nhưng chỉ đứng ở vị trí thứ 9 về xuất khẩu vì nhu cầu tiêu thụ trong nội địa rất lớn.
Đồng thời, trong nhiều năm vừa qua, Trung Quốc cũng là nước đứng đầu về nhập khẩu nguyên liệu nhựa. Theo số liệu thống kê của Untrade: mỗi năm riêng nguyên liệu nhựa thị trường Trung Quốc nhập khẩu gần 40 triệu tấn, chiếm gần 20% so với tổng lượng nhập khẩu nguyên liệu toàn cầu. Những nguyên liệu này được Trung Quốc nhập chủ yếu từ thị trường Saudi Arabia, Đài Loan, Hàn Quốc. Trong đó, thị trường Nhật Bản là nước sản xuất nguyên liệu nhựa lớn. Nguyên liệu nhựa chính mà Trung Quốc trực tiếp sản xuất là PVC – nguyên liệu phục vụ chủ yếu cho ngành công nghiệp xây dựng. Các nguyên liệu khác như PE, PP, PS hầu hết phải nhập khẩu.
Với thị trường Việt Nam, Trung Quốc được đánh giá là thị trường xuất khẩu chính của nhóm hàng nguyên liệu nhựa. Số liệu thống kê của TCHQ cho thấy: Đến cuối năm Việt Nam xuất khẩu 476,5 nghìn tấn nguyên liệu nhựa, trong đó thị trường Trung Quốc nhập khẩu 50% tỷ trọng, tương đương với 236,9 nghìn tấn, có giá trị 179,5 triệu USD. Con số này cho thấy tăng 99,87% về lượng và 76,09% về kim ngạch so với năm 2016.
Mỗi năm Trung Quốc phải nhập trên dưới 7,3 triệu tấn hạt nhựa, được quy trị giá đến hàng tỷ USD. Con số này chứng tỏ: thị trường xuất khẩu nhựa sang Trung Quốc đang , là cơ hội cho các doanh nghiệp xuất khẩu mở rộng. Điều này mở ra một thị trường rất lớn để xuất khẩu vào Trung Quốc. Đây cũng là thời điểm để các doanh nghiệp nhựa tái sinh Việt Nam mở rộng năng lực sản xuất. Trong khi đó, các nước khu vực Châu Âu bị áp dụng luật cấm bán phế liệu cho Trung Quốc. Đây là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam hợp tác, mở rộng thị trường sang châu Âu.
Cơ hội đi liền với thách thức. Sự cạnh tranh về giá là điều dễ nhận thấy ở thời điểm hiện tại.
Xu hướng của các doanh nghiệp trong nước là tập trung thu gom, đầu tư huy động nguồn vốn lớn để sản xuất. Điều này đi kèm nhiều rủi ro, có thể dẫn đến phá sản nếu Trung Quốc ngừng mua hàng. Dẫn đến hiểm họa, đe dọa môi trường nếu mất kiểm soát.
Để giảm những rủi rõ trên, giải pháp cho các doanh nghiệp Việt Nam là nên tìm các thị trường tiềm năng. Trong năm 2017, ngoài những thị trường xuất khẩu chính, Việt Nam tăng cường xuất khẩu sang các thị trường lớn khác như: Đài Loan, Italy, Bồ Đào Nha. Tính riêng thị trường Nhật Bản, lượng xuất ra tăng mạnh hơn 2,2 lần so với 2016.
Mặc dù là nước xuất khẩu nguyên liệu nhựa, nhưng Việt Nam chưa thực sự tự chủ nguồn nguyên liệu. Đánh giá này dựa trên con số 6 – 7 tỉ cho nhập khẩu và 3 tỉ xuất khẩu. Sự chênh lệch này thể hiện rõ nhận định trên. Phế liệu chính là giải pháp tốt nhất trong việc tìm kiếm nguyên liệu để giảm thiểu nhập khẩu nhựa.
Với đề xuất này, Chủ tịch Hiệp hội Nhựa Việt Nam rất ủng hộ việc phát triển một cách bền vững và chuyên nghiệp